Uzalishaji maziwa waongezeka nchini

Mara tu baada ya kuonekana kupuuzwa, tasnia ya maziwa imeanza kuonyesha ishara za ukuaji.

Uzalishaji wa maziwa kwa mwaka umefikia rekodi ya lita bilioni 3.4 kufikia mwaka jana kutoka lita bilioni 2.5 mwaka 2015, na kufikia uwezo wa uzalishaji wa Kenya, ambayo ina kiwango cha juu cha matumizi ya maziwa kwa kila mwananchi katika Afrika Kusini mwa Jangwa la Sahara, kwa lita 110.

Uzalishaji wa maziwa unaweza kuimarika kwa kiasi kubwa ikiwa Tanzania itaelekeza mkazo kwenye mifugo iliyoboreshwa. Hivi sasa kuna idadi kidogo ya mifugo chotara milioni 1.26 ambayo huchangia asilimia 30 pekee ya pato la maziwa.

Idadi ya mifugo ya kienyeji, hasa ng'ombe zebu wa shorthorn, mbuzi na kondoo wadogo wa Afrika Mashariki, wanachangia asilimia 70 iliyobaki ya uzalishaji wa maziwa.

Lakini hawa wana uwezo mdogo wa uzalishaji wa maziwa unaochochewa na malisho duni na kushindwa kuzingatia kanuni zinazopendekezwa za ufugaji.

Wakati uzalishaji wa maziwa kwa kila mnyama (njia chotara) umefikia wastani wa lita 10 hadi 12 kwa ng’ombe kwa siku, ripoti hiyo imebaini kuwa ng’ombe wa kienyeji aina ya zebu ana uwezo wa kutoa kati ya lita 0.2 hadi mbili tu kwa mnyama kwa siku.

"Ng'ombe ndio wazalishaji wakuu wa maziwa, wakigawana zaidi ya asilimia 90 ya maziwa yote", ilifichua ripoti kutoka kwa wizara ya Maendeleo ya Mifugo na Uvuvi.

Inakadiriwa kuwa lita 100 za maziwa zilitoa angalau ajira kwa watu wanne.

Ripoti hiyo iliwasilishwa wakati wa warsha iliyofanyika hivi karibuni hapa kuhusu Mienendo ya Hivi Karibuni katika Maendeleo ya Sekta ya Maziwa katika Afrika Mashariki.

"Mafanikio haya na mengine yanaonyesha ukuaji chanya wa sekta ya maziwa, ambayo sasa inachukuliwa kuwa asilimia 2.3," ripoti hiyo inasomeka kwa sehemu.

Ilisema kwamba licha ya kuwa maziwa yanapatikana pia kutoka kwenye mifungo mingine kama vile mbuzi, kondoo na ngamii bado maziwa yanayozalishwa kutoka kwa ng'ombe yanachangia pato kubwa.

Ukuaji wa soko na uzalishaji umeongezeka kwa ukubwa mara baada ya kuanzishwa kwa vituo vya ukusanyaji wa maziwa vilivyogawanyika kikanda.