Ndoa ya Tanga Cement, Scancem ‘kwishnei’!
Kuunganishwa kwa Kampuni za Scancem International DA na Tanga Cement Public Limited kumechukua sura mpya wiki hii, baada ya Mahakama ya Ushindani wa Haki (FCT) kubatilisha uamuzi wa Tume ya Ushindani (FCC) iliyoidhinisha mpango huo.
Septemba 23, 2022, FCT ilitoa hukumu iliyobatilisha na kutengua uamuzi wa FCC wa Aprili 6, 2022 wa kuidhinisha muungano wa masharti wa Scancem International DA na zaidi kupiga marufuku kuungana kwa kampuni hizo.
Wakati ikifanyia kazi maombi mapya yaliyowasilishwa miezi mitatu baada ya kupigwa marufuku uamuzi wa kwanza na FCT, FCC iliidhinisha upatikanaji wa asilimia 68.33 ya hisa za Tanga Cement Plc na Scancem International DA bila masharti Februari 28, 2023.
Lakini mlalamikaji, Peter Hellar alikwenda FCT, akipinga idhini ya FCC ya kuunganishwa.
Wajibu katika kesi hiyo walikuwa FCC, Scancem International DA, Fayaz Bihojani, William Urio na Hakan Gurdan.
Baada ya mabishano ya kisheria ya muda mrefu, wanachama watatu wa FCT waliamua:
“Tunaona ni muhimu kwamba turekebishe uovu ulioenea katika soko letu kwa kuwa na maamuzi mawili yanayokinzana ya muungano sawa…tunaona ni muhimu na kwa hili tunabatilisha.”
“Uamuzi wa washitakiwa (FCC) wa Februari 28, 2023 katika ombi la kuunganisha namba ya CBC. 127/359/144,” unasomeka uamuzi wa Oktoba 16, 2023 uliotolewa na Jaji Salma Maghimbi (mwenyekiti wa FCT), Dk Onesmo Kyauke (mjumbe) na Dk Godwill Wanga (mjumbe).
Pamoja na mgongano wa uamuzi, FCT ilikubali ushauri wa Wakili Mkuu wa Serikali anayewakilisha FCC katika kesi hiyo, Deodatus Nyoni kwamba ili kurekebisha hali hiyo, Mahakama hiyo inapaswa kubatilisha uamuzi wa FCC wa Februari 28, 2023 katika muungano huo na kuruhusu walalamikiwa kutuma maombi ya mapitio ya uamuzi wa Baraza la Septemba 23, 2022.
“Kwa maoni yetu, kupitishwa kwa ushauri mzuri wa Nyoni unaoumiza unaposikilizwa, kutatutenganisha katika mzozo huu,” FCT iliamua.
Ilisema haikuwa nia yake kusababisha usumbufu au ucheleweshaji usio wa lazima kwa wawekezaji, na kuongeza kuwa inafanya kazi kwa nafasi yake kama msimamizi wa ushindani na mamlaka ya udhibiti katika kutekeleza madhumuni ya FCA ambayo ni kukuza na kulinda ushindani thabiti katika biashara ili kuwalinda watumiaji dhidi ya mwenendo wa soko usio wa haki na udanganyifu na mambo mengine yanayohusiana nayo.
“Kwa kuzingatia hilo, huwa tunafanya uamuzi unaoendana na sera za Serikali ambazo zinalenga kuvutia na kuhifadhi uwekezaji wa moja kwa moja wa ndani na nje ya nchi na kuondoa mitazamo ya urasimu inayokatisha tamaa wawekezaji muhimu. Hata hivyo, utawala wa sheria haufai kuathiriwa kwa ajili ya kuvutia wawekezaji,” FCT inaeleza katika uamuzi wake.
Baada ya kubatilisha uamuzi huo, jopo la watu watatu la FCT lilibaini kuwa kwa vile nia yao haikuwa kuwafunga wawekezaji na kuwazuia kufanya shughuli zao siku za usoni, waliona ni haki kutoa ruhusa kwa walalamikiwa au yeyote kati yao, kama angependa, kuisukuma FCT kupitia upya uamuzi wake katika muungano wa awali wa Septemba 23, 2022.
Hili, walisema, linapaswa kutegemea mabadiliko katika soko husika ndani ya muda zaidi ya ule uliowekwa wa mwaka.
“Tathmini (kama ipo) inaweza kuwasilishwa katika Mahakama ndani ya siku 21 tangu tarehe ya uamuzi huu,” FCT iliamua.
Katika hoja yao, wanachama hao wa FCT walitoa mfano wa maombi ya kuunganishwa kwa kampuni mwaka 2019 huko Afrika Kusini zilizohusisha Kampuni ya Africa Forestry Fund 11 Limited (AFF) iliyotaka kununua kampuni za Vuka Forestry Holding (Pty) Ltd na Glen Village Trading Co (Pty) Ltd.
Tume ya Ushindani ya Afrika Kusini ilipiga marufuku kuunganishwa kwa msingi kwamba wakati huo mwaka 2019, idhini yake isingeleta tu matokeo mabaya ya masilahi ya umma katika sekta ya misitu katika mikoa ya Mpumalanga na Limpopo, lakini pia kwa sababu sehemu ya soko la pamoja ya kikundi kilichonunua MTO Forestry (Pty) Ltd na Peak Timber Plantation (PTP) ilichangia hadi asilimia 45 ya usambazaji wa vifaa vya kutibu nguzo za mbao.