Wabunge nchini Kenya wataka sheria ya matumizi ya fedha za uchaguzi iondolewe
Wabunge nchini Kenya wameanza mchakato wa kurekebisha sheria inayotaka Tume ya Uchaguzi nchini humo kupewa taarifa za wafadhili wa kampeni za uchaguzi.
Wabunge hao wamepinga sheria hiyo na kutaka ibatilishwe kutotakiwa kuwataja wafadhili wa kampeni na matumizi ya uchaguzi. Hilo linakuja wakati ambao mamlaka za Uchaguzi nchini humo zimeanza kuwachukulia hatua Wabunge ambao hakuwaonesha vyanzo vya fedha na matumizi wakati wa kampeni ili kuweka uwajibikaji katika fedha za uchaguzi.
Mwezi mmoja baada ya kukataa jaribio la tume ya uchaguzi kulazimisha matumizi kwa kampeni za viti anuwai vya uchaguzi, Bunge la Kitaifa sasa linataka kurekebisha Sheria ya Fedha za Kampeni za Uchaguzi ili kuhakikisha pesa za uchaguzi zinazoshughulikiwa na wagombea na vyama ni za siri.
Muswada wa Kamati ya Usimamizi wa Utekelezaji wa Katiba (CIOC) inayotaka kurekebisha Sheria ili kuhakikisha kuwa vyanzo vya fedha na gharama na wanasiasa wakati wa kampeni zinawekwa siri kuwa zinaletwa kwa Bunge.
Kupitia Muswada wa Fedha za Marekebisho ya Kampeni ya Uchaguzi, 2021, Mbunge wa Ndaragwa Jeremiah Kioni anataka mahitaji ya kuanzisha matumizi ya mgombea kufutwa.
Kamati hiyo inapinga matakwa ya tume ya uchaguzi kwamba utambulisho wa wafadhili wa vyama vya kisiasa na wagombea ufunuliwe.
"Kufichuliwa kwa fedha kutakuwa kwa siri na maelezo ya fedha hizo hayatatolewa isipokuwa pale ambapo habari hiyo inalalamikiwa au uchunguzi, au inazungumziwa katika korti ya sheria," unasoma Muswada huo.
"Lengo la Muswada ni kurekebisha Sheria, 2013 ili kuoanisha vifungu vyake na Sheria ya Uchaguzi, 2011 na kupendekeza zaidi marekebisho ambayo yatawezesha utekelezaji wake kwani vifungu vya sasa havijali miundo ya sasa ya kijamii na kiuchumi na kisiasa ambayo kunazuia utekelezaji kamili wa sheria, "anasema Muswada huo.
Wakati sheria inayopendekezwa inapeana kuwasilisha ripoti za matumizi na wagombea na vyama kwa tume na vile vile kufichua pesa pamoja na kamati ya kura ya maoni, kifungu cha usiri kinanyima ufikiaji wa umma kwa habari kama hiyo, ambayo inashinda dhamira ya sheria.
Ni mpango huo huo wabunge hutumia kuhakikisha utangazaji wao wa utajiri ambao ulitakiwa kuwa wa umma kuwezesha uchunguzi unafanywa siri katika Bunge.
Maendeleo hayo ni shambulio zaidi kwa juhudi za kukuza uwazi katika ufadhili wa kampeni, wiki chache zijazo baada ya wabunge kukataa Kanuni za Fedha za Kampeni za Uchaguzi zilizochapishwa na Tume Huru ya Uchaguzi na Mipaka (IEBC).
IEBC ilikuwa imeelezea mipaka ya matumizi kwa wale wanaowania nyadhifa za Rais, gavana, mbunge na MCA.